VLADIMIR MAJAKOVSKI

       VLADIMIR MAJAKOVSKI

             1893 - 1930

     

Majakovskij (në rusisht: Владимир Владимирович Маяковский; Bagdad, 7 korrik 1893 – Moskë, 14 prill 1930) - poet e dramaturg sovjetik, këngëtar i revolucionit të Tetorit e interpreti më i madh i kursit të ri, ndërmarrë nga kultura ruse post-revolucionare.

__________________________________________________________

« I doja thellësisht poezitë e para  të Majakovskit. Në sfondin e farsave të kohës, serioziteti i tij i rëndë, i rreptë, akromatik, ishte kaq i pazakontë! Ishte një poezi e skalitur magjistralisht, demoniake dhe në të njëjtën kohë tmerrësisht e dënuar, pikëlluese, pothuajse ndihmëlutëse...»

                                                                            Boris Pasternak

_____________________________________________

Pak shenime:

Edicioni i parë integral i Resë e cil pa dritën  e botimit në fillim të vitit 1918, përmbante një

parathënie të autorit ku lexojmë:

Reja në pantallona ( me titullin fillestar Apostulli i trembëdhjetë, censura i hoqi vizën. Dhe 

unë nuk e preka. U mësova me titullin Re) mendoj se është katekizmi i artit të sotëm.

Poshtë dashuria juaj.

Poshtë arti juaj.

Poshtë regjimi juaj.         

Poshtë feja juaj: ja katër britmat e katër (pjesëve të poemthit)

Disa personazhe të shquar të kulturës ruse ( i dituri  Kornej Çukovskij, piktori Ilija Repin etj.) e njihnin tashmë  poemën Re në pantallona të cilën Majakovski e shkroi  midis majit dhe korrikut të vitit 1915, dhe u kishte recituar atyre  fragmente më shumë  ose më pak të gjatë, së bashku me tekste të tjera të tij: një lloj leximi  për të cilin u sajua termi «Majakokkala».

( Repini, u entuziazmua, duke i lënë mjaft të hutuar të pranishmit, e krahasoi Majakovskin  me Musorskin dhe, i propozoi t’i bënte portretin)

Majakovski bëri dhe një takim me Gorkin,  në afërsi të Mustamäkit, për të pasur një gjykim nga Gorki; dhe shkroi në autobiografinë e tij: « I recitova Gorkit, pjesë të «Resë» , Gorki, i prekur, më lagu  me lot gjithë zhilenë. E kisha tronditur me vargjet e mi. Unë u krenova mjaft.

______________________________________________

FLAUT VERTEBRASH            .

Prolog

Juve, të gjithave

që pëlqeni ose jeni të pëlqyera,

ikona të ruajtura nga shpirti, brenda zgavrave të tij;

me një dolli për shëndetin tuaj,

ngre kafkën nga shpërthejnë këngët dhe pi.

Pyes veten përsëri e përsëri

mos është më mirë të ve majën e një plumbi

në qenien time.

Pikërisht sot

unë do të jap

një koncert lamtumire.

Mblidh, o kujtesë, në rreshta të gjatë,

brenda korridorit të trurit

femrat që ke dashur dhe gratë,

Sy më sy derdhe harenë tënde.

Shndërroje natën në dasmë  antike.

Zbraze nga trupi në turp , gëzimin tënd.

Qoftë kjo natë e paharrueshme, gazmore.

Sot unë do t'i bie flautit

të shtyllës sime kurrizore.

1.

Mijëra rrugë zhubravis duke ecur,

Ku ta fsheh ferrin që kam brenda vetes?

Cili Hofman hyjnor

të krijoi, o grua djallëzore, ty?

Janë të ngushta rrugët nga stuhia  e gëzueshme.

Njerëz të veshur luks mbushin dhe mbushin festën plot.

Unë mendoj.

Cirka gjaku, mendime të sëmura dhe të mpiksura

më zvarriten jashtë koke sot.

Unë.

çudibërësi i krejt asaj që është festë,

të  shkoj në festë s'kam me kë.

Do të  hidhem  përtokë

dhe kokën mbi kalldrëm do ta bëj pre !

Kam blasfemuar,

kam bërtitur se Zoti s' ekziston

dhe Zoti thirri nga humnerat e hidhura një grua,

të tillë sa mali përballë saj tronditet, gjëmon.

Ma solli dhe më tha

Që unë ta dua.

Zoti u kënaq.

Nën qiejt e largët

një njeri jep frymën e fundit si egërsirë.

Zoti  fërkon duart.

Zoti mendon:

do ta shohësh, Vladimir!

U vendos nga Zoti vetë

që unë të mos zbuloj misterin pas emrit tënd

që mendoi të të jepte një burrë të vërtetë

dhe të shpalosë në pianoforte një muzikë burri.

Në prag të dhomës së gjumit të vish me hap të pushtë,

të bësh kryqin mbi jorganin e purpurt me pupla:

Unë e di,

do të nuhatej era e keqe leshi të djegur

dhe nga mishi i djallit do të ngrihej tym sulfuror.

Dhe mua gjer në zbardhëllim të agimit

më trondit tmerri

që ti të shkoje

drejt dashurisë dhe martirizimit !

I kam prerë si diamante lotët e mi në vargje

si bizhutier në delir !

Të luaj me letra

fytin e ngjirur të zemrës të shpëlaj me verë të mirë!

S'kam nevojë për ty.

S'dua.

E di fare mirë vetë,

pas pak

do të vdes.

Nëse ti vërtet ekziston,

o Zot,

o Zoti im,

nëse je ti që end tapetin e yjëzuar,

nëse ky mundim,

që shumohet çdo ditë,

është për mua një eksperiment yti,

të vesh, atëherë, togën solemne.

Vizitën time prit.

Do të jem i përpiktë,

s'do të vonohem njëzet e katër orë.

Dëgjomë,

shumë i larti inkuizitor!

Do ta mbyll gojën.

Rrokje s'do të dëgjoni

nga buzët e kyçura në morsin e dhëmbëve.

Lidhmë 

me bishtrat e kalit të kometave,

çirrmë

me yjeve e mprehtë.

Më mirë akoma:

kur shpirti im

do të dalë para gjyqit tënd,

mvreji vetullat dhe varmë,

si një kriminel

në litarin e Udhës së Qumështit.

Bëj me mua si të duash.

Po deshe më shqyej katërsh.

Unë do ta bekoj dorën tënde.

Vetëm,

dëgjomë mua:

Hiqma të mallkuarën

që më ke dënuar ta dua!

Mijëra rrugë unë zhubravis kur eci.

Ku ta fsheh ferrin që kam brenda vetes s'e di !

Cili Hofman hyjnor

të krijoi, o grua djallëzore, ty?

2.

Qielli davarit,

harron ngjyrën e tij të kaltër.

Retë janë si refugjatë gri.

Do t`i pikturoj me ngjyrat e dashurisë sime të fundit,

plot jetë si ngjyra rozë e një tuberkulozi.

Lumturia ime do të mbysë

ulërimën shtazore

të atij që s'e di më se ç'është lumturia,

të atij që shtëpinë e vet ka harruar.

Dilni nga nëntoka

njerëz të transheve:

ka kohë të mbarojë lufta!

Edhe po të zgjatë tmerri i një beteje të dehur me gjak

si Baku me verë,

s'do të jetë e kotë një fjalë dashurie.

Të dashur Gjermanë,

vraponi!

Unë e di që keni në buzë

Margaritën

e Gëtes.

Vdes

me një buzëqeshje

mbi bajonetë Francezi,

Me një buzëqeshje bie poshtë piloti i vrarë,

nëse kujtohet

për buzën tënde të puthur

dhe për fytyrën tënde,

o e Shthurur.

Ç'më intereson mua se ç'limfë rozë

do të mbllaçitin njerëzit në kohë ?

Sot nën këmbët e një nimfe të re,

të gjunjëzohet secili në tempullin tim të përsosur !

Unë do të këndoj ty,

flokëkuqe e lyer,

e pudrosur.

Mbase nga kjo epokë,

prej këtyre ditëve të mprehta,

gjithë thika dhe bajoneta,

kur shekujt do të jenë thinjur

do të mbetemi vetëm

ti

dhe unë

që do të të ndjek qytet më qytet, gjithkund.

Do të fshihesh në prehrin e hijes,

do të të rrëmbejnë përtej lumenjve, kanaleve.

unë do të të puth përmes mjegullës së Londrës,

me buzët e zjarrta të fanarëve. 

Nëse ti do të ikësh mbi karvan me hap të ngadaltë

aty ku rrinë në përgjim luanët,

nën ty,

prej shuplakave të erës,

faqja ime e ndezur do të bëhet rërë.

Nëse në buzën tënde të shkrumbuar

lulëzon një buzëqeshje simpatie

për toreadorin e gjunjëzuar,

në lozhën tënde, e dashura ime,

si syrin e demit do ta flak tej

xhelozinë time.

Një ditë,

nëse duke kapërcyer me sytë e përhumbur Senën.

ti do të mendosh

se do të ish mirë atje poshtë nën urë,

unë do të jem rrjedha,

do të të thërras në vorbullën time,

duke kërcëllitur dhëmbët e kalbur, të sëmurë.

Me një tjetër do të ndezësh me  trokun e kuajve të tu

rrugicat e nëpër parqet e Petrogradit dhe të Moskës,

unë do të dridhem si një hënë e zbehtë dhe e verdhë

varur lakuriq në errësirën që të luan mendjen e kokës.

Do të kenë nevojë

për mua,

Do të thonë:

vdis në betejë!

Emri yt             

do të jetë pika e fundit e gjakut të mpiksur

mbi buzën e çarë nga mitralozi.

Do të përfundoj në fron

apo në Shën Elenë ?

Dallgët e kësaj stuhie  – jetën –

kur të kem qetësuar,

njëlloj do të jem kandidat

i perandorisë së universit

dhe i punës së detyruar.

Po qe e shkruar të jem mbret,

është fytyra jote e vogël,

 e bardhë

që unë do ta shtyp si monedhë me njerëz nga populli

në damarin e arit të gjallë  !

Ose atje poshtë

kur jeta e botës zhytet  thellë në tundër dhe dëborë.

ku bën regëti lumi  me erën e veriut, muzgut,

do të gërvisht me thua mbi hekur emrin tënd të shkurtër, o Lili

dhe do të puth prangat në errësirën e burgut.

Ju që keni harruar ngjyrën e kaltër të qiellit,

flokët tuaj janë të ngrirë

si qimet e një kafshe të egër.

në botë

kjo mbase është dashuria e fundit sot,

agim i ndezur si ngjyra e një të sëmuri me tuberkulozi.

3.

Do të harroj vitin, datën, ditët e javës, fillimit.

Me çelës do të mbyllem vetëm me një fije letre.

Plotësohu o magji mbinjerëzore

e rrokjeve të brillta të vajtimit !

Me të hyrë në banesën tënde sot,

u ndjeva

keq.

Diçka në bluzën  tënde prej sateni ti kishe fshehur

dhe vërtitej në ajër një erë e lehtë temjani.

Të pyeta në ishe e kënaqur.

M'u përgjigje me dy rrokje të ftohta:

tepër !

Shqetësimi shembi digat e arsyes

dhe grumbulloi brengën në një delir  etheje tek unë.

Dëgjo !

S'është e mundur

që ti të arrish të fshehësh kufomën.

Hidhma në fytyrë fjalën e tmerrshme.

Pse s'do të dëgjosh ?

Nuk dëgjon

që çdo nerv yti i përdredhur

si një trombë qelqi klith:

dashuria vdiq –

dashuria vdiq…

Dëgjo.

Përgjigju pa më gënjyer

( si t'ia bëj që të eci prapthi ? )…

Si dy gropa në fytyrë

të gërryhen sytë.

Dy gropat thellohen.

Nuk duket më fundi i tyre i zymtë.

Do të bie nga skela e orëve !

Shpirtin tendosa si litar mbi humnerë

dhe vallëzova mbi të  pehlivan, Akrobat,

zhongler fjalësh në erë.

E di

që është konsumuar tashmë dashuria.

Tani më shumë se nga një shenjë ju njoh mërzinë.

Kthema rininë e zemrës !

Mësoja përsëri shpirtit gëzimin e trupit

E di

paguhet gjithmonë për një grua.

Ç'rëndësi ka ?

Do të të vesh me tymin e cigares sime

si brenda një fustani të hirtë

në vend të një fustani të blerë në Paris.

Do të të çoj e dashur

nëpër mijëra rrugë larg,

siç çonin Zotin apostujt e lashtë.

Që prej shekujsh të kam përgatitur një diademë

të mbushur me rrokje të zjarrta

në ylbere rrëqethëse.

Si elefantët gjigantë

që fitoren  Pirros ia dhanë.

unë të trondita me kthetrat e gjeniut trurin,

Më kot

prej teje nuk do të kem as edhe një copë.

Gëzohu,

gëzohu

që më në fund,

goditjen vdekjeprurëse ma dhe !

Unë dëshiroj

të iki në kanal

që kokën brenda nofullave të lëngëta të ve !

Më dhe buzët.

Të ashpra ishin dhe të lagështa.

Sapo i fshika më bënë akull,

sikur në pendim e sipër të kisha puthur një manastir

ndërtuar me gur të ashpër.   

E thyen portën.

Ai hyri,

i njomur prej gjallërisë së rrugëve.

Unë

u theva më dysh

me një ofshamë.

I thashë:

''Mirë,

do të iki.

Mirë,

qoftë jotja.

Mbuloje me zhele po deshe

që të të përkulen nën  mëndafsh krahët e qelqtë, të brishtë,

Hap sytë, mund të largohet duke notuar.

Vari asaj në qafë një gjerdan perlash

si me gurë të lëmuar !

Ç'natë

sonte !

Brengën time shtrydha me forcë gjithnjë më të madhe

duke dëgjuar të qeshurat e mia dhe ngashërimet,

turiri i dhomës sime bëri një ngërdheshje tmerri.

Dritë e rrezatuar nga sytë e tu mbi qilim,

u çua portreti yt si një figurë magjike,

sikur një tjetër Bialik evokonte tinëz

një mbretëreshë përrallore për Sionen e re hebraike.

Në torturën e pasionit

përkul tani gjunjët dhe kokën,

para asaj që ishte imja.

Në krahasim me mua,

Mbreti Albert,

që fortesat e veta i dorëzoi të gjitha,

ngjan si të merrte dhurata për festën e tij.

Prarojuni akoma në bar e në qiellin e qetë !

O jetë, bëje përsëri pranverën me mijëra fije e tua të ndryshme!

Nuk dua tani veçse një helm :

të pi, të pi përherë vargjet e mi.

Gjithçka ti më vodhe në zemër

dhe s'më le veçse dengun e fatkeqësisë.

Shpirtin ma shqeve si shkurre.

Prano dhuratën time, o e dashur:

mbase s'do të shpik gjë të re.

Në fletoret e kohërave shkruani datën e sotme me letër të artë.

Përmbushu, magji,

e ngjashme me pasionin e Krishtit.

Shikoni :

jam kryqëzuar mbi kartë

me gozhdët e fjalëve të shpirtit.

1915

Perktheu: Faslli Haliti