ME RASTIN 16 DHJETORIT, 45 - VJETORIT TË BOTIMIT TË POEMËS“DIELLI DHE
RRËKERRAT”,
___________________________________________________
CIKLI
ME 9 POEZI, BOTUAR NË PRILL 1972, DHE POEMA
“DIELLI DHE RRËKERRAT”, BOTUAR MË 16 DHJETOR 1972,
DY
SHKAKTARËT E DËNIMIT ME PUNË TË DETYRUAR: 4 VITE
NË KOOPERATIVË ,6 VITE NË KOMUNALE DHE HEQJES SË
DREJTËS 10 VJEÇARE TË BOTIMIT NË SHTYP.
___________________________________________________
FOTO E VITIT 1972
DJALË “ I MIRË”
Ai qenka djalë i mirë
Unë qenkam djalë i keq.
Ti këte ma thua shpesh.
Pse shoku shef?
Pse — “po”
Pse : “mirë”
Pse : “ urdhëro!”
Të thotë ai ty shpesh
Kur ti ke dhe s’ke të drejtë?
Pse të ngrihet në këmbë
Kur ti e pyet këmbë përmbi këmbë,
Kurse unë të përgjigjem këmbë përmbi këmbë,
Kur ti më pyet këmbë përmbi këmbë?
Pse duart nga xhepat ai i heq
Kur ti me duar në xhepa e përshëndet,
Kurse unë të përshëndes me duar në xhepa
Kur ti me duar në xhepa më përshëndet?
Për këtë ai qenka djalë i mirë
Dhe unë qenkam djalë i keq?
SHETITJE
Është verë.
Është natë.
Bije vesë,
Yjet varen si pjepra në qiell atje lart.
Unë shetis i vetmuar nëpër bulevard.
Ora 12
Tek dera e Komunitetit nderon një polic
Del me një libër në sqetull sekretari i partisë.
Ai më sheh.
Më thërret,
Më jep dorën,
Më fut krahun
Dhe zë pastaj më flet.
Bisedojmë bashkë
Dhe shetisim bashkë
Si dy shokë,
Si dy poetë,
Si dy miq të rinj,
Si dy të
shqetësuar përjetë...
O POPULL
O popull …
(Sa e vogël të duket vetja kur i drejtohesh popullit,
Sa i zbehtë të duket edhe zëri më i fortë).
O popull!
Ka njerëz me 4
me 8,
me 40, 200 sy
Por i kanë për vete
Të 4,
të 8,
të 40, të 200
Dhe asnjë s’e kanë për ty.
Por edhe një gjysëm syri po më mbeti
Do ta qorroja netëve me siguri
Për ty o popull
O popull për ty!
DJALI I SEKRETARIT
Ju jeni burra.
Mos e fusni djalin e sekretarit
Klubeve, pastiçerive, kafeneve.
Mos ja hidhëroni buzët me kafe,
Mos i jepni cigare me filtër,
Mos ia zverdhni
dhëmbët dhe gishtat,
Mos e mësoni me birrë,
Me verë,
Konjak,
E raki,
Mos i flisni për vajza, për nuse, fejesë
Ai ende është adoleshent, fare i ri,
Pastaj vajzat tuaja do ta gjejnë shokun vetë.
Ju jeni pleq.
Mos dilni me të përkrahu pazarit përnatë,
Djali i sekretarit nuk është vaksinë,
Nuk është tel përçues i temsionit të lartë.
NJERIU ME KOBURE
Ai pret të fryjë era
Jo që të zhvishen pemët,,
Jo që të shkunden gjethet e verdha,
Por që t’i ngrihet cepi xhaketës,
T’i duket pas brezit koburja.
Ai pret të vijë pranvera
Jo që të bjellë e të korrë.
Por që të xhveshë xhaketën
T’i duket pas brezit
Koburja.
MARRËDHËNIE
Nxënësve të mirë.
F
a
t
b V
a i
r s
d u a
h n r
i ë i
Kështu ne dilnim shëtitje,
Kështu diskutonim të tre,
Renditja ishte thjesht estetike,
Unë qëndroja midis jush
Si me i shkurtër
Dhe jo si mësues.
ÇIFLIKU
Reforma agrare i zhduku çifligjet,
I ngushtuam oborret kooperativistët.
Por mbeti në ndërgjegjen individuale, në shpirt,
Çifligu i miqësisë,
Çifligu i shoqërisë.
Kullosin manarët e zinj të përkrahjeve,
Shëndoshen deshët rudak të favoreve,
Kali i zi i hatëreve bredh
Dhe ik e ndale po deshe dot,
Të turfullon në fytyrë,
Të shkel me këmbë,
Të merr përpara me gjoks.
Çifliuu miqësi,
Çifligu shoqëri.
I përjetshëm të duket,
I pashpronësueshëm të duket ty?
Por ja ne shpikëm një tjetër reformë,
Reformën e kontrollit punëtor;
Shpronësimi filloi,
Shpronësimi vazhdon.
PËLHURA E ZEZË
Lida.
Ne e pamë festivalin tek Bashkimi.
U mblodhëm shoqërisht.
Midis nesh, punëtorë,
Nënpunës,
Mësues,
Mekanikë,
Midis nesh një kozmopolit.
Ti dole.
Na qeshi, buza, na qeshën sytë,
Zhurma u ndërpre në fabrikë,
Domethënë të dëgjonim ne, Lida.
Të dëgjonin edhe shokët e turnit të dytë.
Fillove,
Tezgjahët mbetën gojëhapur,
Sovajkat vallen e ndërprenë,
Kozmopoliti hapi gojen.
Sovajka e gjuhës së tij filloi të endë:
Kjo për rritëse pulash, po,
Kjo për mjelse është e mirë,
Kurse Iva, Orjeta kanë lindur për muzikë,
Por unë të mbrojta ty Lida,
Shokët e mi të mbrojtën,
Ç’ishin në dhomë të mbrojtën të gjithë.
Ja grisëm pëlhurën e zezë
Që kozmopoliti endi midis nesh.
Por unë e di.
Shokët e dinë
Edhe ti Lida vetë e di
Orjeta këndon më mirë,
Iva këndon më mirë se ti.
Por unë këngën tënde e kam si vajzen time,
Vazja ime tashti po çohet në këmbë,
Ajo tashi ka filluar të eci nëpër bulevard,
Ecën,
Nxitohet, qesh,
I ngatërrohen këmbët
Dhe bie mbi asfalt.
Por unë e ngre,
E ngrenë dhe ata që shetisin në bulevard.
Kjo është një rënie madhështore, Lida,
Kjo është rënia e ngritjes sa më lart.
MIMOZA
Mimoza!
Mos e qëndis atë degë mimoze tek gjoksi,
Lere bluzën ashtu të pastër të bardhë,
Do shkosh pa një qëndismë ne fakultet në mëngjes,
Por me një
lëndinë shikime djemsh në gjoks
Do të kthehesh
në drekë.
Mbi këtë
lëndinë
Si zambak shikimi im...
_____________________________________________________
( REVISTA “NENDORI” Nr. 4.VITI XIX I BOTIMIT PRILL 1972 )
KY CIKËL
POETIK, BOTUAR NË PRILL 1972, DHE POEMA
“DIELLI DHE RRËKERAT”, BOTUAR MË 16 DHJETOR 1972,
U BËNË SHKAK I DËNIMIT TIM PËR GABIME IDEORE
NË POEZI, SIDOMOS NË POEMËN “KATRAN ME
BOJË”, SIÇ E CILËSOI ATË SEKRETARI I
PARË I KP NË NJË MBLEDHJE GJYQ, AUTODAFE
MESJETAR E CILA BËRI QË UNË TË
DËNOHESHA
10 VJET ME PUNË TË DETYRUAR: 4 VITE NË KOOPERATIVË, 6 VITE NË KOMUNALE DUKE M’U
HEQUR E DREJTA E BOTIMIT PËR 10 VJET PLOT: 1973- 1983.
DIELLI DHE RRËKERAT
.poemë .
Çatia e shtëpisë sime është qaramane.
Shtëpia ime është sentimentale,
Dy re në qiell
Ajo vu lotët,
Dy re në qiell
Ajo vu me të madhe.
Nga sytë e tavanit tim
(Tavani ka dhjetëra sy)
Lot gjerbësh rrjedhin vu, vu,
vu, vu
Natë e ditë
Rrjedhin me të madhe
rrjedhin
Pi-
kë,
Pi-
kë,
Jorganët e mi
Si jorganët e një personazhi melodramatik,
Mbytur në lot
gjerbësh të verdha
Librat e bibliotekës sime
Me faqe të përlotura nga gjerba
Beni,
Blerta,
Zamir!
Këto faqe librash
Kur t’i lexoni
Pas viteve shtatëdhjetë
Mos i merrni për lotët e mamasë’
Mos i merrni për lotët e babait këto gjerbë.
As mamaja,
As babai
Nuk ishin
sentimentalë,
Sentimentale qe shtëpia jonë
Sentimental ishte tavani i saj,
(megjithëse dhe shtëpia dhe tavani ishin frymë e vjetër
Dhe s’kishin shumë faj.)
***
Në çdo faqe objekti të dhomës sime-gjerbë...
Në çdon faqe objekti
Një figurë abstrakte e verdhë.
***
Dy gjëra s’ka prekur gjerba në shtëpinë time:
(I kam siguruar ato të dyja në qoshet e shtëpisë)
Portretin e Enverit,
Historinë e Partisë.
***
Çatia ime sentimentale,
Dy re në qiell-
Ajo vu lotët,
Dy re në qiell-
Ajo vu me të madhe.
Nga sytë e tavanit tim
Rrjedhin lot
gjerbësh vu, vu,
Vu,
Vu,
Natë e ditë,
Rrjedhin me të
madhe,
Rrjedhin
Pi-
kë,
pi-
kë!
Janë dadot tona,
Janë gjyshet tona
Këto pikë,
Këto gjerbë
Që na vënë në
gjumë,
Me zërin e tyre të verdhë
Dhe për çudi,
Këto gjerbë,
Këto pikë
Vënë në gjumë edhe shokun Lili
(Shefin e strehimit në komitetin ekzekutiv.)
***
Jashtë erë,
Jashtë shi,
Kurse gjerbët
heshtin tashti!
Zgjoj gruan,
Fëmijët i zgjoj
Dhe mes gjerbave
të verdha, familjarisht,
I drejtohem
Enverit,
I drejtohem
Partisë:
***
Mos rrini fare të menduar!
Ne për ju flemë edhe në ujë,
Ne për ju flemë mbi dyshekë akujsh,
Ne për ju flemë dhe me çarçafë dëborërash mbuluar!
Ne për shokun Lili na vjen keq
(Shefin e strehimit)
Ne për shokun Koli na vjen keq
(Kryetarin e këshillit)
Që në pallatin e ri që mbaroi
Nuk na caktoi ne,
Nuk caktoi traktoristin Qazim Gjoni,
Nuk caktoi elektricistin Met Myzeqari,
Nuk caktoi muratorin Llazi Lala;
Nuk caktoi arkitektin Koço Mina,
Por
Soj -
e
soro-
llopin e
tij caktoi.
Soj-
e
soro-
e llopin e tij
Që dezertoi nga fshati.
Që la shtëpinë në fshat,
Që erdhi nga fshati tashti
Dhe i pari mori hyrje në pallat.
***
Qazimi zbukuron fushat me traktorin e tij,
Qazimi në një dhomë u bë dhëndër,
Qazimi në një dhomë bëri shtatë fëmijë.
***
Met Myzeqari elektrifikoi disa fshatra,
Meti në qindra dhoma dhëndurësh vuri llamba.
Dhe gjeti një nuse në fshat,
Një nuse si shtyllë elektrike,
Një nuse të bukur syllambë,
Por Meti ende rri fejuar
Për një hyrje, shoku Lili,
Elektricisti Met ende s’është martuar.
***
Muratori Llazar
Ka zbukuruar qytetin me pallate,
Por Llazi ka disa vjet
Që rri në një barakë pupuliti 3 me 3
Me gruan, nënën, fëmijët, vetë i tetë.
***
Kurse kushëriri yt,
Ka një hyrje, shoku Lili,
Ai dhe gruaja, vetë i dytë.
***
Shoku Lili,
Shoku Koli,
T’u ankua Qazimi, Meti, Llazari,
Të erdhi Qazimi, Meti, Llazari,
Në zyrë,
Në komitet?
Dhe mos mendoni se ishin të ndrojtur,
Mos mendoni se ishin leshko,
Mos kujtoni se s’e dinin që kishin të drejtë!
Jo!
Ata e dinin që kishin të drejtë,
Por i mbanin hatrin Partisë,
Që strehimin s’e ka të lehtë.
Ju me sakrificën e tyre keni abuzuar
Dhe vite me radhë s’i keni strehuar.
***
Jashtë erë,
Jashtë shi,
Ne flemë,
Na zë gjumi prapë,
Fle dhe shoku Lili
(Shefi i
strehimit),
Fle shoku koli
(Kryetari i këshillit)
Partia
Enveri
prapë zgjuar rrinë
dhe vënë dorën dorën aty ku pikon,
dhe s’ka gjerbë që s’e dinë !
Dhe jo vetëm e dinë
Aty ku rrjedh
Aty ku pikon,
Hapin themele
Hedhin çatinë.
***
Shkretëtira e
kontradiktës së strehimit
Bëhet lëndinë.
Nën shiun e
djersës së klasës punëtore
Lulëzojnë lule pallatesh pambarim.
***
I këputën lulet e apartamenteve:
Nr. 1
Nr. 2
Nr .3
I ndamë
Numër 1
Ia dhamë shokut Qazim
Numrin 2 shokut Llazar,
Numrin 3 shokut
Meti ia dhamë.
***
Në vend të
shushurimës së gjetheve,
N ë vend të erës
së luleve,
Brenda petaleve të murevetë pallatit të ri,
Dogjo të qarat e vajzës së Metit,
Dëgjo të qeshurat e vajzës që lindi,
Dëgjo ninullat e
nuses së Metit,
Shoku Koli
Shoku Lili.
***
Për një hyrje,
Për një hall,
Ne trokisnim tek
ju,
Trokisnim në portat e buzëve tuaja,
Me gishtin e halleve tona trokisnim,
Shoku Koli,
Shoku Lili;
Portat e buzëve tuaja s’hapeshin
Dhëmbët tuaj kyçeshin
Me nervozizëm kërcisnin.
Vinte miqësia,
Hynte pa trokitur,
Vinte shoqëria, hynte pa trokitur,
Portat e buzëve hapeshin vetë,
Muret e dhëmbëve shkëlqenin.
Qindra kërkesat tona thyenin kokën,
Nuk futeshin dot,
Nuk i hapnim dot.
Një trokitje miku,
Një trokitje
shoku,
Një cigare me
filtër,
I hapte fare lehtë.
Një rekomandim,
Miku,
Shoku,
Një porosi
Shoku,
Miku
Përpara ju vinin ata
Ju vinin përpara një cigare, një paketë.
Ju-
Një hyrje iu vinit atyre përpara
Një apartament.
***
Shtëpia ime sentimentale
Vazhdon të qajë,
Të pikojë,
Të gjerbojë.
Por
Në secilën pikë të shtëpisë sime,
Në secilën gjerbë,
Ne po hapim nga një themel
Nga një pallat të ri vigan po ngremë.
Në truallin e shtëpisë sime sentimentale,
Ne po ngremë një lagje të re vigane.
Shkretëtira e kontradiktës së strehimit
Do të bëhet një qytet i ri banimi.
Urdhër!
Me grushtin e klasës punëtore
Thyejani dhëmbët burokracisë!
Thyejani dhëmbët shokut Koli,
Shokut Lili!
Po ua thyejmë,
Na duhen gurë,
Makinat në gurore
u vonuan.
Po i murosim dhëmbët tuaj.
Ne s’mund të rrimë pa punë
Ne s’mund ta lemë me duar nën gjerbë
Enverin,
Partinë,
Ne i kemi piketa duart e tyre,
Piketa ku duhet të
hapim themele
Piketa ku duhet të
heddim çatinë.
Partia,
Enveri
Zgjuar rrinë?!
Dhe vënë dorën ku
pikon?!
Dhe s’ka gjerbë që
s’e dinë?!
Si s’ka gjerbë që s’e dinë?!
1972, Zëri i Rinisë
KRITIKA E 10-të GJIMNAZISTËVE PËR POEMËN
''DIELLI, DHE NJË POEMË QË SPEKULLON ME TE''- (Shënime kritike nga dhjetë gjimnazistë
-gazeta ' 'Shkëndija'' 25 janar 1973)
,Nuk na e priste mendja
se Faslli Haliti do të shkruante një poemë të tillë si “Dielli dhe rrëkerat”.
Ajo është frut i një çoroditje politike
e ideologjike dhe na jep një pasqyrë në
themel të shtrembër të realitetit tonë, të
natyrës së pushtetit popullor dhe të marrëdhënieve
të partisë me popullin. Ky karakter i shtrembër ideologjikisht nis që me
vargjet e para të poemës, në të cilat thuhet:
“Ndërsa çatia e atdheut tim është e kaltër,
optimiste.
Çatia e shtëpisë time është qaramane”.
Ç’kuptim kanë këto
vargje? A nuk është “çatia e atdheut” vetë çatia e popullit? Dhe, po ta zhveshim
mendimin prej figurës, a nuk ndërtohet socializmi në Shqipëri nga populli e për
popullin, a nuk është qielli ynë “i kaltër dhe optimist” për të gjithë ata që
luftojnë e punojnë me popullin e për popullin? Vështrimi i F. Halitit në këtë
poemë është errësuar dhe kërkon (bile jep edhe “urdhër”) që edhe në të tjerët
të shikojmë një tabllo të errët dhe t’i bëheshin shokë në pikëpamjet që ai
shpreh në këtë poemë. Ai mendon se nga tavani (i kujt: i vetë poetit apo nga
tavani i popullit?) “lot gjerbësh rrjedhin vu, vu… nat’ e ditë, rrjedhin me të
madhe”. Sipas poemës të gjithë qenkan keq dhe njerëzit e pushtetit flekan gjumë
të rehatshëm, iu mbyllkan dyert e zyrave punëtorëve, shtrëngokan buzët,
strehokan “soj e sorollopin” e tyre dhe paskan degjeneruar deri në atë shkallë
sa për “një cigare filtër, një rekomandim” u venë përpara të njohurve “një
apartament”. Nga e gjithë poema del se pushteti ynë qënka burokratizuar deri sa
nuk mban më, se askush nuk i qan hallet e popullit, se punëtorët duhet ta
rregullojnë vetë strehën e tyre dhe në poemë u jepet “urdhër” atyre që t’u
thyejnë “dhëmballët burokracisë” dhe po u munguan gurët të shkulin dhëmbët e
nëpunsave. Si t’i marrim të gjitha këto, si vargje figurash të bujëshme, apo si
pikëpamje të gabuara për realitetin tonë revolucionar? Jo, ato nuk tingëllojnë
aspak drejtë në luftën kundër burokratizmit, flamurin e sëcilës e mban
kurdoherë partia, por gumëzhijnë për anarshi dhe rebelizëm.
Që të kthehemi prap tek
figurat artistike, në poemë si përfaqësues të vetëm të pushtetit dalin shoku
Koli dhe shoku Lili, të cilët sikurse “uni i poetit” nuk mund të mos jenë
përgjithësime artistike dhe këto përgjithësime janë negative. Në poemë, për
realitetin konkret për të cilin flitet, autori nuk na jep asnjë të drejtë të
mendojmë se ata janë “tipa të rastit” dhe as përjashtime nga gjëndja e
përgjithëshme, prandaj edhe mendon, se “shkretëtira e kontradiktës” nuk mund të
zgjidhet as me shokun Lili, as me shokun Koli. Pa shihni se ç’rrugë
propozohet?! Duke u nisur prej aksioneve revolucionare për ndërtimin e banesave
me kontribut vullnetar, autori i poemës, duke injoruar të vërtetën, mendon këtu
se asgjë nuk është bërë për punëtorët,
se atyre u është përvetësuar djersa. A nuk është shpifje me qitje të largët
kjo? A nuk kalohet prej luftës kundër burokratizmit nga pozitat e partisë në
pozitat e kundërvënies ndaj pushtetit
popullor? Fundi i poemës tingëllon pikërisht kështu.
Madhështia dhe forca e
partisë sonë është se ajo ka farkëtuar një
unitet të çeliktë me popullin. Në Shqipëri nuk ekziston një parti që rri e
numuron gjerbat, që trishtohet në mënyrë sentimentale për hallet e njerëzve dhe
që rri pa gjumë prej “melodisë diletante të pikave, po një parti luftëtare që
udhëheq popullin në revolucion dhe është kurdoherë në veprim për të mirën e
masave punon jëse. Çdo gjë tek ne është vepër e partisë, e shokut Enver dhe e
gjithë popullit. Partia realizon çdo ditë dhe kudo demokracinë socialiste dhe
drejtësinë për popullin, duke qëndruar pranë tij, duke qarë hallet me të, duke
e bërë atë të ndërgjegjshëm. Përballë kësaj të vërtete të madhe autori ka
mbyllur sytë dhe ka krijuar në poemë një përfytyrim subjektivist krejt të
dyshimtë mbi marrëdhëniet
parti-popull-pushtet, duke u orvatur të krijojë të çara për të futur
kontrabandë pikpamje anarshiste mikroborgjeze. Sipas poemës askush nuk bën gjë,
kështu që i mbetet “unit të poetit” të japë “urdhërin”: “Thyejani dhëmbët
burokracisë!” Ky është një shtrembërim
flagrant i së vërtetës, që e ka burimin në mentalitetin e vjetër e tërë të çara
të autorit, që ose shitet shumë “naiv” në politikë, ose është prej atyre që
shfrytëzon situatat revolucionare për të nxjerrë në shesh kundërshtimet e tij
prej mikroborgjezi. Pra, ndërsa “fle
shoku Lili… fle shoku Koli”… në
këtë situatë (autori është kontradiktor, në gjithë këtë konfuzion ideologjik,
poema nuk di cilës shpifje t’i hapë portën më parë) shoku Lili dhe shoku Koli prashitin
si të duan dhe “qindra këkesat” e punëtorëve “thyejnë kokat” se “nuk hyjnë dot”
në zyrat e tyre.
A është kjo e vërteta e
jetës sonë socialiste? A mund të shkruhet kështu për partinë dhe klasën tonë
punëtore? A kemi nevojë ne për një poezi
që të na gënjejë me lajka për partinë, që të shikojmë me dyshim realitetin dhe të na bëjë thirrje të ngrihemi
kundër tij? Jo, për një poezi të tillë nuk kemi nevojë. Ne e hedhim poshtë
atë me përbuzje dhe jemi të bindur se vjersha të kësaj natyre, të servirura me
çfardo dredhirash e marifetesh stilistike, kurrë nuk do të mund të spekullojnë
dhe ta errësojnë diellin e jetës sonë.
Poema “Dielli dhe
rrëkerat” botuar në gazetën “Zëri i Rinisë” të datës 16 dhjetor 1972, na kujtoi
se ky konfuzion ideologjik ka pasë nxjerrë kokë edhe në krijime të mëparshme të
F. Halitit, me të cilat ne nuk kemi qënë dakord. Mjaft vjersha të tij ideologjikisht të gabuara apo gjysëm formaliste që lexonin nëpër faqet e organeve
letrare (duke u çuditur si botoheshin)
ne na revoltonin. Prandaj për këtë
poemën e fundit, është kjo arësyeja që menduam se do të gabonim sikur të heshtnim
më gjatë.
Sa për mendimin që është
hedhur se F. Haliti në poezitë e tij shquhet për prirjen që shkrin në një të
vetme personalen me shoqëroren, do të mjaftonte dhe një ballafaqim fare i
shpejtë i egocentrizmit dominues në krijimtarinë e tij me faktet nga çështjet e
tij personale, për të hedhur poshtë këtë “prirjen e shkrirjes”. Përkundrazi,
ai, me personalen i kundërvihet shoqërores dhe pikërisht këndej fillon
çoroditja, duke i vënë së përgjithshmes revolucionare vulën e personales
mikroborgjeze. Për këtë le të marrim rastin e poemës që po diskutojmë.
Ne të gjithë e dijmë që
F. Haliti ka trashëguar prej paraardhësve të tij një shtëpi të vjetër të madhe
në qendër të Lushnjës, të cilën deri para pak kohe dhe për disa vjet rrjesht
nuk ka dashur ta këmbeje me apartament modern. Siç tregojnë faktet, këtë nuk e
ka bërë “për sentimentalizëm”. Se “as babai, as mamaja nuk ishin sentimentalë”,
po për t’ia shitur pushtetit popullor me pare “mallin e trashëguar” Ai pengoi
për dy vjet e sa rrjesht ngritjen e një pallati të ri në vënd të karakatinës së
tij përballë kinoteatrit që po përfundon në qendër të qytetit. Nuk u tund e nuk
pranoi asnjë lloj strehimi për derisa futi në xhep shumën e parave me të cilën
u vlerësua shtëpia e tij. Jo vetëm kaq, por kundërshtimet e tij arritën deri
aty sa të pretendonte t’i jepej një vilë më vehte. Më në fund mezi pranoi të
marrë një apartament. Prandaj nëqoftëse pikënisja personale e poemës është kjo
histori prej xhambazësh, atëhere ne do të thoshnim se jo vetëm që nuk ka asgjë
nga “shkrirja e personales me shoqëroren”, por këtu shtrembërohet e vërteta,
dhe autori bën gabim kur e vë vehten në një radhë me traktoristin “që zbukuron fushat me traktorin e tij”,
me elektriçistin “që elektrifikoi disa
fshatra”, dhe me muratorin që “ka zbukuruar
qytetin me pallate”, se punëtorët as mendojnë as veprojnë si F. Haliti dhe,
qoftë edhe si personazhe, u vjen turp të vihen në shërbim të egoizmit
mikroborgjez, që shprehet në poemën “Dielli dhe rrëkerat” duke e analizuar atë
qoftë në planin e karakterit përgjithësues të figurës artistike dhe të “unit të
poetit”, qoftë në planin e thjeshtë
personales.
Pa u çliruar sa s’është
vonë nga individualizmi mikroborgjez F.
Haliti nuk mund të na japë poezi të shëndosha të realizmit socialist, por përkundrazi ashtu siç vihet re nga
ecuria e krijimtarisë së tij, ai ka
rrezik të thellohet në çoroditjen ideologjike dhe atëhere do të jetë tepër vonë.
________________________________________
Poema dhe kritika për të i jepet lexuesit saktësisht siç janë botuar
më 16 dhjetor 1972
në gazetën” Zeri i Rinisë”, dhe në gazetën “Shkëndija'' më 25 janar 1973) , Janë përjashtuar vetëm emrat e gjimnazistëve
si autorë apokrifë të kritikës.
No comments:
Post a Comment