Lili

Ilir Levonja

Lili është një vajzë pesë vjeçe. Prindërit e sjellin përditë tek gjyshja që me natë. Punojnë larg dhe me orë të gjata. Gjyshja e ka shtëpinë në një lagje të re, faqes së kodrës, ku dikur ndodhej një fermë agrumesh dhe vreshtarie. Tani e shkuara është coptuar në kopshtije. Tek-tuk gjallon ndonjë pemë ulliri, më shumë për dekor. Kurse vreshtave u humbi gjithçka.

Lili mërzitet pasi e kalon ditën vetëm. Në shtëpinë përballë, jeton një moshatar i saj. Pak është takuar me ‘të. E quajnë Endri. Po gjyshja nuk shkon mirë me fqinjin. Kështu Lili e ka të ndaluar të kërkojë të luaj me djalin moshatar.

Dimrit bën si bën. Natyra pa shumë gjallëri, pa zogj e ngjyra, sikur nuk e tërheqin përjashta. I buhaviten duart nga të ftohtit.

Ndërsa tani është pranverë. Kopshti ka plot bar të njomë. Kanë çelur zymbylët dhe kaçet gjithandej. Megjithatë gjyshja nuk e lë.

Një mëngjesi poshtë në kopësht u dëgjua një kërkëllitje sikur të rrëzoheshin një mal me dërrasa. Pastaj plot cicërima të tjera dhe ca flatra shpezësh. Lili iu avit dritares duke u ngritur në majë të gishtave. Në fillim u hutua pasi për shkak të diellit, aty përball në xhamin me vraga plahuri, iu shfaqën dy sy të kthjellët. E vështronin ngultas. Kaq të kthjellët ishin sa trishtimi që kishin brenda, pikohej të harku i buzëve të vogla. Flokët e verdhë patën krijuar tek-tuk ca cullufe kryeneçe. Por shpejt u kujtua se kukulla përballë nuk ishte tjetër kush por ajo.

-Hë, haje tani, mjaft u bëre çupë e keqe. Nëna të ka xhan fort ti e di. Por përjashta nuk të lë të dalësh. Ka rrugeçër rruga. Sikur të ma marrin vajzën mua. Ë? Si t’ia bëj nëna pastaj pa mbeskën e saj të bukur e sy shkruar?

Lilit i hipi në kokë. Nuk e hapi gojën. Madje në heshtje mori një vendim. Hataja të bëhej nuk kishte për të ngrënë një lugë nga çfarë i gatoi gjyshja. Pastaj këto përrallat me ta marrur e me të shitur. Kush do ta merrte? Në atë rrugë flinte gjithçkaja dhe nuk pipëtinte veç asgjëja. Qe vetëm  Endri. Por gjyshes i qe shkrepur në kokë që ata most ë shoqëroheshin bashkë. Dhe me sa kishte kuptuar nga bisedat e gjyshes me prindërit dhe dajen e saj, shkurt nuk i pëlqente familja. Ajo thoshte se ishin soj nga ata që shisnin me tezga në rrugë. Por që u kishin rënë për pjesë. Ndaj një e më dy ngushëllohej duke thënë se, vetëm fqinjin nuk e zgjedh dot njeriu.

-Po lëre moj mama gocën të lozi përjashta, -tha daja teksa po dilte.

-Rri urtë se e di unë atë punë, - ia ktheu ajo.

-Epo mërzitet, fëmijë është, -tha ai.

-Ja ka plot lodra ajo. Televizorin po e ka, - tha gjyshja.

-Po çtelevizor moj. Vi unë e zë e shoh lajmet. Iki unë e zë ti me telenovelat. Pikë e zezë, - tha daja dhe doli.

Por gjyshja as që vrau shumë. U ngrit e shkoi të përgatiste banjon pasi ishte djersitur gjithë natën. Kështu do bënte mire t’i hidhte trupit ca ujë.

Lilit i pikoi. Tani që doli edhe daja i humbi shpresat fare. Shikoi kopshtin plot diell. Ulliri i ngjan një kaçubeje të këndshme përrallash. Ka shumë zgërbonja nga ku futen e dalin zogj. Vajza dalloi një zog midis zogjve. I shkathët,  e çukiste trungun duke i ardhur përqark si një gaztor në botën e filmave.

-Shiko se do lahem pak nëna. Se mos më del nga shtëpia ë?. Hë të keqen.! Kush e duron tët ëmë pastaj. Ma morën gocën, ma hëngrën gocën….

Lili u squll pas perdes. Vendi ku fut qukapiku qe një gojëz e vogël. Zogu ndenji për pak brenda, pastaj doli sërish. Çukiste, nxirrte diçka me sqep, futej brenda. Pastaj prapë të njëjtën gjë. Lili mendoi se duhej të ishin zogjtë e tij. U bë kaq kureshtare sa frymëfikur, zbriti shkallët dhe doli pupël e lehtë përjashta e drejt e në kopësht. Qukapiku flatroi diku më sipër ku koloviteshin ca zogj të tjerë. Çoir ajrit ca piskama. Lilit aq i bënte. Futi dorën por në vend të zogjve zuri me majë të gishtave dy thingla si rrumbullake. Duhet ishin vezët. Me frikën se  mos i krakeshin në dorë, u përpoq t’i nxirrte. Donte të shikonte se si ishin vezët e qukapikut. I ndjente, ua kuptoi formën. Por donte të shikonte ngjyrën. Zogu rrapallitej sipër kokës. Flatronte gjethet me krahë, ndalonte për pak në një gjymtyrë dege. Më pas i vërsulej trungut me kërkërrre të mëdha. Lilin e zuri paniku. Nuk po e nxirrte dot dorën. Nga ana tjetër nuk e shtrëngonte dot. Se ndofta ashtu mund edhe ta nxirrte. Por i trembej krakjes së vezës. Donte vetëm sa t’i shikonte.

Sakaq e thirri gjyshja nga dritarja.

-Lili, ku je moj korbë?

Vajza i la vezët, por prapë nuk e nxorri dot dorën. I dhembi në anët. Diku u gërvish. Vrimëza e zgërbonjëzës qe gjithë ngleçka.  U hutua…

Gjyshja  erdhi gjithë tërsëllimë. I shkuli veshin.

-Si të thashë të dalësh, ë?

Mirëpo në çastin që e tërhoqi, Lili u step mbrapa. Zuri të qajë me të madhe. Gjyshja vetëm atëhere e kuptoi se vajzës i kishte ngecur dora brenda në folenë e qukapikut. Madje që gërvishur.  I kishte dale pak gjak. U alarmua. I ra qielli mbi kokë.

-Prit të marr ca ujë e sapun. Oh, jo.

Sillej vërdallë. Vajza ulërinte. Nga jashtë u dëgjuan të thirruara.. Erdhi njëri fqinj. Erdhi tjetri… e kështu bënë disa. Ndërkohë një burrëplak u nis të thërriste infermieren e lagjes. Erdhi dhe ajo. Lili qante.

Ranë në hall, një tufë gjyshe e gjyshër. Infermerja. Dikur u afrua edhe Endri.

-Po ti këtu?

Djali i fqinjit mblodhi supet.

Gratë bën si bën dhe e qetësuan vajzën. Por prapë dorën nuk po dinin si t’ia nxirrnin.

-Sikur ta tërheqim njëherësh?

-Qyqja t’i këpusim krahun?!

-Je në terezi, pesë vjeçe fëmijë!

-Bobo erdhi dreka, ç’më gjeti mua të zezën. Kush e duron time bijë.

-Kur vine ata?

-Nga darka!

-Deri në darkë e kemi sharruar këtë ulli njëzet herë ne.

-Sharrojmë?

-Në mos e sharrojmë, ja një sopatë kësaj bujashke dhe kaq.

-O bo bo, sopatë…hata e madhe. Po pse moj të keqen nëna nuk rrije dot brenda me televizorin ë? Shikoje kukullat, luaje syllambylla. Bëje shtëpi, ashtu si ne. Nuk e di lojën me shtëpi ti. Ta mësoja unë ty ?

Ndërkohë Endri u afrua. I vuri dorën në kokë Lilit. Ajo e pa me dashuri.

-Po ti, - kërceu gjyshja.

-Lëre, - i tha infermerja dhe i doli përpara gruas.

Plaku sapo erdhi me sopatën e madhe. Dihaste. Dy gratë e tjera i kërkuan të mos ngutej. Ndofta fëmijët e gjenin gojën përmes njëri-tjetrit. Nganjëherë ata janë më të mençur se ne të mëdhenjtë. Kështu i tha njëra nga ato, burrit me sopatë në dorë.

-Lili qyç e paçe kul e fute? – foli Endri.

-E pata paçe e bëla guçe! – ia ktheu Lili.

-Bëje plapë paçe qyç e paçe dhe xile jaçe, - i tha Endri.

Dhe Lili fësht, e nxorri dorën.