PERSHTYPJE

HUAN RAMON HIMENES

   ( Juan Ramon Jiménez )

Poezi dashurie

       Pasion i zjarrtë dhe qetësi bashkëshortore në vargjet e një prej         

       poetëve më të mëdhenj spanjoll të shekullit të njëzetë.  

      

PERJETESI

Gruas sime

                    Dashuri dhe poezi çdo ditë

_______________________________________

1.

PERSHTYPJE

                                           

                                        Gëtes

Nuk di me çfarë ta them,

sepse ende s'është krijuar 

fjala ime.

2. 

Pjekuria e sotme

degëz në lulëzim për të nesërmen.

Shpirti im duhet të krijojë botën përsëri

ashtu si shpirtin tim.

3. 

Mençuri 

më jep emrin e saktë të gjërave!

Fjala ime

qoftë vetë gjëja e krijuar

prej shpirtit tim përsëri.

Nëpërmjet meje 

shkojnë të gjithë ata që nuk i njohin gjërat;

nëpërmjet meje shkojnë të gjithë ata

që i harrojnë të gjitha gjërat;

nëpërmjet meje shkojnë të gjithë ata

që i duan gjërat…

Mençuri,

më jep emrin e saktë 

edhe të gjërave të tua, dhe të tijave, dhe të mijave!

4. 

Hidhe gurin e së sotmes,

harroje dhe fli .

Po qe dritë do ta gjesh nesër, 

në agim, bëhet diell.

5.  

Erdhi së pari frika

e veshur me pafajësi.

Dhe unë e desha si një fëmijë.

Më vonë erdhi duke u mbuluar, 

me ç'rroba s'e di.

Dhe unë pa e ditur e urreva.

U bë mbretëreshë

madhështore nga thesaret…

Ç'hidhërim zemërak dhe pa kuptim!

…Por ajo u zhvesh.

Dhe unë i buzëqeshja.

Mbeti me tunikën e pafajësisë së saj antike.

Besova tek ajo 

së rishmi.

Dhe e hoqi tunikën

dhe u shfaq krejt lakuriq…

Oh pasioni i jetës sime, 

poezi nudo, përgjithmonë imja!

6. 

Dritat e para të agimit

apo klithma e zgjimit të pastër

të dashurisë sonë?

7. 

Prit, dritë, prit!

-Dhe vrapoj me ankth, i çmendur. -

Prit, dritë, prit!

-Prit

dhe kur jam gati të qëndroj bri saj, nxihet, 

ftohet.- 

Prit, dritë, prit ! 

-Dhe hidhem mbi tokë si një fëmijë,

që qan për mua, pa e parë më unë:

Prit …dritë… prit…-

8. 

Është e vërtetë tani.

Por e shumtë qe gënjeshtra

që vazhdon të jetë gjithmonë e pamundur.

9. 

Mbi urën e dashurisë,

gur i vjetër mbi shkëmbinj të lartë

- takim i përjetshëm, mbrëmje e kuqe -,

po vij me zemrën time:

-Nusja ime e vetme është uji

që rrjedh përherë dhe nuk gënjen,

që rrjedh përherë e nuk hesht,

që rrjedh përherë e nuk mbaron.

10. 

Kështu si në pasqyrë

qëndron qielli në zemrën time.

Nëse ajo e kthen në fals dy herë,

ai është vetëm një herë falso,

por ah, gati e vërtetë !

11. 

Jo!

- Por qëndro tek unë

si një pikturë

e fshirë keq me një tjetër.- 

I bardhë, i pastër, pa ty,

shpirti im.

- Zemra ime është bërë transparente 

nga dielli i ngrënë i nostalgjisë

dhe në të vërtetën e kuqe vezulluese 

ti fillon të lindësh ashtu si atëherë,

e heshtur dhe melankolike.-

12.  

Ti, i madhi, hajt tani, 

beso në atë që është e vogël;

bota  e saj është në orën e saj  

dhe ora jote është universi.

13.  

DASHURI

Në saj teje e dashur, 

Terreni i këndshëm

u bë qiellor. 

                Pastaj 

në saje meje e dashur 

qiellori i këndshëm

u bë njerëzor.

14. 

Kohë, më jep sekretin tënd,

që të bën më të re 

sa më shumë plakesh.

Ditë për dite e kaluara jote bëhet më e vogël

dhe më e madhe e ardhmja jote

- dhe e tashmja jote përherë po ajo

që nga çasti i bajames në lulëzim -

Kohë pa gjurmë

më jep sekretin, me të cilin ti pushton çdo ditë

shpirtin tënd, trupin tënd!  

15. 

VESA

Lule brilante e ëndrrës,

brenda lules sime;

trëndafil i kulluar i qiellit,

jo i gatshëm të çelësh i tëri

në ftohtësinë e agimit!

16. 

Zemra ime e spërndriste krejt atë,

dhe pranë meje ishe ti, 

pa e ditur,

me dritën time… 

17. 

Gjumi është si ura

që shkon nga e sotmja tek e nesërmja.

Dhe si ëndërr nën të,

rrjedh uji.  

18. 

Erdhe tek unë

siç del bajamja e papjekur në mars,

trëndafil, mëllagë, borë në fushë,

në tokën e zezë ende,

oh pranverë e pranverës! 

Më vonë,

pranvera nuk ishe më ti, nuk ishe më ti!

CAPut!'.  

EPITAF PËR MUA TË GJALLIN

Vdiqa në ëndërr.

U ringjalla në jetë.

20. 

JETË

Atë që pandeha lavdi të mbyllur,

ishte portë e hapur

për këtë shkëlqim.

                            Fushë pa emër!

Udhëtim i pashuar

me porta të njëpasnjëshme,

gjithmonë drejt realitetit!

                                    Jetë pa histori.

21. 

Sa të çuditshëm

dy me instinktin tonë!

Papritur, jemi katër.  

22. 

NATA

Pema është në lulëzim,

dhe nata çdo ditë,  

i vjedh gjysmën e luleve.

Ah, sikur së paku t'i përfytyronte përherë 

pastaj në ujin e qetë të ëndrrës së saj!

Jetë gjysmë  kopsht, 

me gjysmë pemë!

23.  

 Je kaq e bukur,

si livadhi i njomë pas ylberit,

në mesditën e qetë me ujë dhe diell;

si zhubravitja e pranverës,

përballë diellit të agimit;

si tërshëra e imët e kopshtit zoologjik

përballë diellit gjatë perëndimit në verës,

si sytë e tu të blertë me buzëqeshjen time të kuqe,

si zemra ime e thellë me dashurinë tënde të gjallë. 

24. 

Mëngjesi i parë ka atë trishtim

që ka njeriu duke arritur trenin

në një stacion të çfarëdoshëm.

Ç'zhurma shurdhuese e një dite 

që duket kalimtare

-oh jeta ime!

- Në agim, atje sipër, qan një fëmijë -.

25. 

PETALE  PËRTOKË

Bardhësi e vogël pa hije,

më e ndritshmja në botë, 

dritë e kulluar e qetë!

-Ti, më thua,

Jasemin i dalë, thjesht nga kupa jonë mbrapshti

që midis nesh dhe teje 

krijon më shumë largësi

sesa midis tokës dhe yjeve -,

që aq e vogël sa ç'është, është e madhe prapë.

26. 

Ti nuk fle. Jo. Unë nuk fle.

Jemi duke folur nën yje.

Jemi këtu, dy trëndafila zhytur në mendime

në qetësinë e tokës. 

  

27. 

Jetë !

Ditë e vështirë

në të cilën dielli dhe retë ndeshen

- lule, herë e çelur, 

herë e mbyllur, frutë,

që ngatërrohet natën.

Jetë !

Përgjim 

në të cilin sytë hapen dhe mbyllen,

në një lojë të lodhur

të së vërtetës dhe gënjeshtrës,

për t'u përzierë në ëndërr!

Jetë!

28. 

Të rinjoha 

sepse duke parë gjurmën e këmbës tënde

në rrugë

ndjeva dhimbje në zemrën që ti shkelje.

Vrapova si i çmendur;

Kërkova gjithë ditën  si një qen pa të zotin.

…Ti kishe ikur! 

Dhe këmba jote shkelte zemrën time 

në një vrapim të pafundmë 

sikur të ishte udhëtimi që të çonte përgjithmonë larg… 

29. 

EPITAF PËR NJË DJALË TË VDEKUR NË PRILL

Vdiq. Por mos e qani!

A s' kthehet prilli çdo vit

I zhveshur në lulëzim duke kënduar

mbi kalin e tij të bardhë ?    

30.

Zëri yt ! E dëgjoja më parë 

të kulluar si atë burimin në erën, 

në freskinë 

e agimit.

Zëri yt ! E dëgjoja tani 

Në perëndimin ar

të ëndrrës sime më të gjallë,

yll në dritën e fundit 

të diellit.

Zëri yt ! Paqe e ditës së re në zgjimin tim;

natë e butë, e kaltër 

për pushimin tim…

Zëri yt ! 

48. 

Konstruktorë 

shpatash; 

këtu është fjala !

49. 

KËNGË

Kur duart e tua ishin hënë,

këputën nga kopshti i qiellit

sytë e tu vjollca hyjnore.

Ç'nostalgji, kur sytë e tu

kujtojnë, natën, tufën e tyre

në dritën e vdekur të duarve të tua !

    

Gjithë shpirti im, me botën e tij,

vë në sytë e mi të tokës,

për të të admiruar, grua e shkëlqyer !

Nuk do ta takojnë dy vjollcat e tua

vendin e bukur në të cilin i rrisja

duke i këputur në shpirtin tim të pakrijuar ?  

50. 

Ç'kënaqësi mendimet dashurore,

përherë primitivë,

belbëzim i idiomave

të gjuhës unike ! 

…Shkojmë, çdo herë, si mbi tren

- o, ç' livadhe të papara kurrë, kaq afër ! -

mbi trenin e parë - mbrëmje të blerta ! -  

që na çoi tutje nga fshati ynë, në fëmijërinë tonë të trishtuar.

51.

Po, rri para meje.

po unë s'kujtohem për ty,

duke menduar për ty.

54. 

KACAVJERRËSIT

Je si lulja

e degës më të lartë

të qiellit.

Parfumi yt vjen

- sa mirë ! - nga shumë larg

si unë të sjell, 

me degën më të thellë të tokës,

puthjen time…

55.

Gjersa të mbetesh kjo gjethe e vetme,

je ende lule,

zemra ime.

- sa frikë ! 

kalon shpejt, era e keqe e zezë e natës ! -

56. 

Çdo ditë 

Qielli jeton në sytë e mi,

por, gati kurrë s'është Zot.

Çdo ditë unë jam unë,

por sa pak ditë  

unë jam unë !

Çdo ditë ti më flet,

por sa pak herë e dëgjoj unë

zërin tënd !

57.

Rrokulliset qielli !

Asnjë ? Asnjë !

                         - … Me ç'përpjekje tragjike

do të mundja ta ndërtoja - çatinë e trishtuar - me agimin e tij

të kuq dhe erë  dhe ar të shtrembër,

mbi kolonat e shtrembra !

ah, qielli i rrokullisur

është hija ime ! - 

Përktheu: Faslli Haliti