Antologjia poetike, „Poetë të mëdhenj europianë“ dhe“Tre mjeshtër“
ARTI, ÇELËSI I SHPIRTIT NJERËZOR
( Me dhëmbjet e mia të mëdhaja, unë bëj këngë të vogëla … )
H. Hajne
Libri „ poetë të mëdhenj europianë“ përgatitur,përzgjedhur dhe përkthyer për mrekulli nga piktori dhe shkrimtari Islam Spahiu, është një vepër më shumë, që i bën nder letërsisë sonë. Me këtë rast lexuesi ynë ka mundësi të njihet me peisazhin e bukur të poezisë europiane.Në këtë përzgjedhje të 18 autorëve të mëdhenj të letërsisë europiane dhe botërore,si Gëte, Hajne,Leopardi,Bodleri,Hygo e Verlen, shkrimtari dhe përkthyesi,Islam Spahiu,bën që të flas shqip, „Përshëndetja e luleve“ e Gëtes, „Mbrëmja „ e Ungaretit, „Kroi i gjakut“ i Bodlerit, “Hëna“ e Leopardit,dhe „ Pelikani „ i Desnos.Antologjia, „Poetë të mëdhenj europinë“,ka një brendi të pasur poetike. /Me dhëmbjet e mia të mëdhaja/unë bëj këngë të vogla/ këngë me flatra/ janë vetëm disa nga vargjet e gjeniut Hajne, që prezentohen denjësisht në këtë antologji .Ardhja në shqip e Gëtes nga Islam Spahiu me „Pëshëndetjen e luleve“ është vërtet një përshendetje për atë që e ndien poezinë,mesazhin dhe të magjishmen e saj. Intelegjenca e poezisë është e pathyer, ajo nuk thërmohet e copëtohet nëpër forma kot e pa domethënie.E bukura në poezi pushton. Në përkthimin e eseve tëCvajgut “Tre Mjeshtër“, Balzak,Dikens, dhe Dostojevski, Islam Spahiu, me një gjuhë të pasur, dhe me një shqipe të rrjedhshme, si të regëtimave të zemrës, lexuesin e bën ,që libri „Tre Mjeshtër“,të lexohet me pasion.Jeta e Islam Spahiut është një roman në vete.Shpirtin poetik të Islamit e mbërthejnë trazira të forta.Stuhitë që i ranë në shpirt artistit, bën që Islami ta njoh burgun,divorcin,grushtin e ashpër të shtetit.Kam vuajtur shumë rrëfen Islami.Komunizmi i Enverit ishte tamam ferr.Ai më burgosi sikur unë të isha armiku.Pushteti i tij me kërbaç nuk lejonte të njiheshe me botën.Në betejat e mia me brushë tregon Islami, edhe ngjyrat qanin, trazoheshin,kërkonin mbështetjen time.Diktatura nuk falte asnjeri.Ngjyrat qanin që t´i përfaqësoja,po ku! Humnera ishte e paanë,dhe unë isha i rethuar me“vigjilent“ të sigurimit. Për të mbijetuar atë rrethim vrasës, përktheva Gëten, Verlenin, dhe motive me diej e gjysmë-diej. Cili më plagosi më shumë në atë rrethim, unë nuk kam një përgjigje të saktë, po burgu ishte I pafund. Jeta nën diktaturë ishte e rëndë. Fjalët tona ishin të vogla, sepse, duhej një shpërthim i madh, ndryshe ata nuk dorëzoheshin.Unë njoha burgun, kur njoha poetët e mëdhenj, sepse, diktatura përpiqej ta mbyllte qiellin, ëndrrën, botën që na rrethonte.
Rrustem Geci – Dortmund
Ese letrar për librin e Shaban Cakollit, „Krisma e fjalës“
KRISMA E FJALËS
( Një krismë në këngë, është fjala, gjaku i të rënëve, dhimbja e së bukurës, jetët e mia në kryengritje! )
Libri më i ri i Shaban Cakollit, „Krisma e fjalës“ është një prurje e re në komunitetin letrar në diasporë. Shpirti i trazuar i poetit lexuar përmes vargjeve të tij na e afron një shpërthim poetik të kohës sonë. Në këtë vetësi shpërthimesh, Cakolli guximshëm hyn thëllimave të turbullta të jetës , për të kap të thellën, të gjerën, të largëten. Udha e ylbereve shkruan Cakolli përherë më ka pëlqyer. Nga ajo udhë nuk kam të shkëputur. Përplasjet e jetës për poetët jo rrallë e godasin, e gërvishtin, dhe shenjëzojnë. Burra, shkruan Cakolli, / Nata është shumë poshtë / për ta ndjerë diellin / për të bërë më shumë/. Asnjë dehje s´më ndihmon. Të gjitha dehjet i kam braktisur. Më kot futem në pijetore, dhimbja nuk më del, nuk më ik as zemërimi. Këto dhe vargje të tjera të Cakollit tregojnë se kemi të bëjmë me një poet të mirëfilltë.Shaban Cakolli u lind më 22 korrik 1958 në Krilevë të Dardanës. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, ndërsa të mesmen dhe studimet në Prishtinë. Në jetën e ashpër me Kosovë, përballja me armikun ishte e domosdoshme. Çdo fjalë e imja në shqip në veshin e fqiut serb ishte një krismë pushke . Cakolli deri më tash ka botuar 4 libra; 1) Tokë dardane, 2) Deti i qiellit, 3) Loti i atdheut, 4) Krisma e fjalës. Peisazhi poetik i Cakollit është i gjerë dhe i thellë. Është e çuditshme por e vërtetë. Nën krisma fjalësh nisi poemën time ,sa herë të kam në varg o Kosovë, vargje të pathëna prej shpirtit ngrihen . Dallendyshe, shko tek kopshti im, dhe këputë një mollë, dy mollë,.. tri mollë…dhe na i sjell në tryezë t´i hamë , se janë të kopshtit tim. Pamjet e fiksuara poetik, togfjalshi I pasur, metonimia dhe ylberet e tjera të semantikës, përshkojnë në tërësi librin. Jo vetëm në këtë vepër, por edhe në librat e tjerë Cakolli ka një linjë të pandërprerë të penjëve të gjakut, që poezisë së tij i japin jetë. Veprimtaria poetike dhe politike e Shabanit është e gjerë. Përveç pasionit të poezisë, Cakolli shquhet edhe për aktivitetin e tij nëpër forume në internet, në shpërndarjen e krijimeve të autorëve të ndryshëm nga të gjitha trevat shqiptare. Trazirat në mua thotë Cakolli janë të perëndishme. I gjithë ky gjelbërimi ynë rrënjët i ka në kozmosin e shpirtit , në mendjen tonë të pafjetur. Andaj, dora është pjesë e këtij krijimi që bënë vetëm detyrën. Të krijosh nuk është lehtë. Poezia për Cakollin është vasha e ëndrrave, ku sa më shumë njihesh, aq më shumë dashurohesh.Kujtoj se botimi I “Krismës” I liron vendin një libri që memzi prêt të botohet. Sukses autorit!..
Rrustem Geci - Dortmund
ARTI, ÇELËSI I SHPIRTIT NJERËZOR
( Me dhëmbjet e mia të mëdhaja, unë bëj këngë të vogëla … )
H. Hajne
Libri „ poetë të mëdhenj europianë“ përgatitur,përzgjedhur dhe përkthyer për mrekulli nga piktori dhe shkrimtari Islam Spahiu, është një vepër më shumë, që i bën nder letërsisë sonë. Me këtë rast lexuesi ynë ka mundësi të njihet me peisazhin e bukur të poezisë europiane.Në këtë përzgjedhje të 18 autorëve të mëdhenj të letërsisë europiane dhe botërore,si Gëte, Hajne,Leopardi,Bodleri,Hygo e Verlen, shkrimtari dhe përkthyesi,Islam Spahiu,bën që të flas shqip, „Përshëndetja e luleve“ e Gëtes, „Mbrëmja „ e Ungaretit, „Kroi i gjakut“ i Bodlerit, “Hëna“ e Leopardit,dhe „ Pelikani „ i Desnos.Antologjia, „Poetë të mëdhenj europinë“,ka një brendi të pasur poetike. /Me dhëmbjet e mia të mëdhaja/unë bëj këngë të vogla/ këngë me flatra/ janë vetëm disa nga vargjet e gjeniut Hajne, që prezentohen denjësisht në këtë antologji .Ardhja në shqip e Gëtes nga Islam Spahiu me „Pëshëndetjen e luleve“ është vërtet një përshendetje për atë që e ndien poezinë,mesazhin dhe të magjishmen e saj. Intelegjenca e poezisë është e pathyer, ajo nuk thërmohet e copëtohet nëpër forma kot e pa domethënie.E bukura në poezi pushton. Në përkthimin e eseve tëCvajgut “Tre Mjeshtër“, Balzak,Dikens, dhe Dostojevski, Islam Spahiu, me një gjuhë të pasur, dhe me një shqipe të rrjedhshme, si të regëtimave të zemrës, lexuesin e bën ,që libri „Tre Mjeshtër“,të lexohet me pasion.Jeta e Islam Spahiut është një roman në vete.Shpirtin poetik të Islamit e mbërthejnë trazira të forta.Stuhitë që i ranë në shpirt artistit, bën që Islami ta njoh burgun,divorcin,grushtin e ashpër të shtetit.Kam vuajtur shumë rrëfen Islami.Komunizmi i Enverit ishte tamam ferr.Ai më burgosi sikur unë të isha armiku.Pushteti i tij me kërbaç nuk lejonte të njiheshe me botën.Në betejat e mia me brushë tregon Islami, edhe ngjyrat qanin, trazoheshin,kërkonin mbështetjen time.Diktatura nuk falte asnjeri.Ngjyrat qanin që t´i përfaqësoja,po ku! Humnera ishte e paanë,dhe unë isha i rethuar me“vigjilent“ të sigurimit. Për të mbijetuar atë rrethim vrasës, përktheva Gëten, Verlenin, dhe motive me diej e gjysmë-diej. Cili më plagosi më shumë në atë rrethim, unë nuk kam një përgjigje të saktë, po burgu ishte I pafund. Jeta nën diktaturë ishte e rëndë. Fjalët tona ishin të vogla, sepse, duhej një shpërthim i madh, ndryshe ata nuk dorëzoheshin.Unë njoha burgun, kur njoha poetët e mëdhenj, sepse, diktatura përpiqej ta mbyllte qiellin, ëndrrën, botën që na rrethonte.
Rrustem Geci – Dortmund
Ese letrar për librin e Shaban Cakollit, „Krisma e fjalës“
KRISMA E FJALËS
( Një krismë në këngë, është fjala, gjaku i të rënëve, dhimbja e së bukurës, jetët e mia në kryengritje! )
Libri më i ri i Shaban Cakollit, „Krisma e fjalës“ është një prurje e re në komunitetin letrar në diasporë. Shpirti i trazuar i poetit lexuar përmes vargjeve të tij na e afron një shpërthim poetik të kohës sonë. Në këtë vetësi shpërthimesh, Cakolli guximshëm hyn thëllimave të turbullta të jetës , për të kap të thellën, të gjerën, të largëten. Udha e ylbereve shkruan Cakolli përherë më ka pëlqyer. Nga ajo udhë nuk kam të shkëputur. Përplasjet e jetës për poetët jo rrallë e godasin, e gërvishtin, dhe shenjëzojnë. Burra, shkruan Cakolli, / Nata është shumë poshtë / për ta ndjerë diellin / për të bërë më shumë/. Asnjë dehje s´më ndihmon. Të gjitha dehjet i kam braktisur. Më kot futem në pijetore, dhimbja nuk më del, nuk më ik as zemërimi. Këto dhe vargje të tjera të Cakollit tregojnë se kemi të bëjmë me një poet të mirëfilltë.Shaban Cakolli u lind më 22 korrik 1958 në Krilevë të Dardanës. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, ndërsa të mesmen dhe studimet në Prishtinë. Në jetën e ashpër me Kosovë, përballja me armikun ishte e domosdoshme. Çdo fjalë e imja në shqip në veshin e fqiut serb ishte një krismë pushke . Cakolli deri më tash ka botuar 4 libra; 1) Tokë dardane, 2) Deti i qiellit, 3) Loti i atdheut, 4) Krisma e fjalës. Peisazhi poetik i Cakollit është i gjerë dhe i thellë. Është e çuditshme por e vërtetë. Nën krisma fjalësh nisi poemën time ,sa herë të kam në varg o Kosovë, vargje të pathëna prej shpirtit ngrihen . Dallendyshe, shko tek kopshti im, dhe këputë një mollë, dy mollë,.. tri mollë…dhe na i sjell në tryezë t´i hamë , se janë të kopshtit tim. Pamjet e fiksuara poetik, togfjalshi I pasur, metonimia dhe ylberet e tjera të semantikës, përshkojnë në tërësi librin. Jo vetëm në këtë vepër, por edhe në librat e tjerë Cakolli ka një linjë të pandërprerë të penjëve të gjakut, që poezisë së tij i japin jetë. Veprimtaria poetike dhe politike e Shabanit është e gjerë. Përveç pasionit të poezisë, Cakolli shquhet edhe për aktivitetin e tij nëpër forume në internet, në shpërndarjen e krijimeve të autorëve të ndryshëm nga të gjitha trevat shqiptare. Trazirat në mua thotë Cakolli janë të perëndishme. I gjithë ky gjelbërimi ynë rrënjët i ka në kozmosin e shpirtit , në mendjen tonë të pafjetur. Andaj, dora është pjesë e këtij krijimi që bënë vetëm detyrën. Të krijosh nuk është lehtë. Poezia për Cakollin është vasha e ëndrrave, ku sa më shumë njihesh, aq më shumë dashurohesh.Kujtoj se botimi I “Krismës” I liron vendin një libri që memzi prêt të botohet. Sukses autorit!..
Rrustem Geci - Dortmund
No comments:
Post a Comment