Autori Luan Xhuli ka tash mbi 15 vjet ne Greqi, emigrant dhe tanime punon ne fushen e letrave letrare atje. Eshte nga Babani i Devollit. Eshte I lidhur cmendurisht me atdheun e tij. Personalisht jemi njohur ne internet dhe me ka telefonuar disa here qenga toka helene ketu ne Tirane, derisa me se fundi u takuam…
RIZA LAHI
Novela e tij “Ariani” …Njeri nga 4 librat qe me dhuroi, qe une e perfundova branda nates, megjithse jam i zhytur ne punet e mia, ka te beje me maredheniet mes te dy popujve tane. Jane dy popuj qe e duan muziken shume . Eshte e pamundur qe te jene keta popuj shpirtliq, megjith incidentet e shumta qe kane ndodhur, kesaj radhe, mbi kushedi se sa bij nenash shqiptare qe kane lene atdheun per njate kafshate buke dhe i jane vervitur Greqise , o legalisht , ose ilegalisht.
Xhuli e njeh shume mire kete situate, kete ndjenje qe fryn anekend neper shtypin e Tiranes… Ariani, pra, eshte nje djalosh qe ka vendose te kaloje ne Greqi me te fejuaen e tij. Te kaloje monopateve. Mirepo e mberthejne ushtaret greke. Kete e rrahin dhe vajzen ia perdhunojne derisa ajo vdes. Xhul, pra, eshte marre deri edhe ne kete maskarallek e pafytyresi, krim e poshtersi te paperfytyrueshme. Ama, kujdes. Luan Xhuli, qekur ka kapur penen me “bismilah”,ka qene i mallengjyer, i mbushur me dashuri dhe jo me urrejtje, i bindur se shpirti i njeriut eshte i bukur, nuk eshte i shemtuar, i zi, i keq.
Njeri nga perdhunuesit e llahtareshem, edhe ai , bir i nje nene greke, psh, i jep te pije viktimes se tije te “portokallada” duke i thene se nuk eshte njeri i keq, por se i pelqen seksi, etj. …E c’mund te bente me teper Luani, se sa kaq, per ta zbutur sadopak kete bajgesire ? Dajloshi Arian…Aq i edukuar, i rritur me pekule ne shtepine e tij, befas….eshte perplasur ne mes te bulevardit pa ndjenja. Ka qene i stermunduar duke punuar ne ndertim. Alamet djali ka punuar me keq se sklleverit e piramidave.
Dhe trupi i tij nuk ka duruar me. Mu ne mes te bulevardit te Athines eshte perplasur perdhe si nje beduin mes shkretetires qe e erpin rera pas pak.E tmerreshme. Njeri nga kalimtaret greke u thote njerezve se ky, me siguri qe eshte “allvanos” sepse paska shenja qe qenka punetore ndertimi, ku punojne djmete tane…te shkretet djemta tane. Mirepo, jane njerez te thejshte te popullit grek qe nderhyjne dhe djaloshi jo etem gjendet ne spital, mjekohet e sherohet, por eshte ter kohes nen perkujdesjen e nje vajze greke qe bie me te ne dashuri ne kushtet kur ai ishte duke vdekur. Kam pershtypjen qe, Luan Xhuli, duke shkruajtur kete liber te ngrohte, te embel, te “mirke” per maredheniet mes dy popujve tane, dy kulturave tona, ka shkruar qe nga barrikada e sukseseshme e medias, intelektualeve dhe politikaneve greke.
A nuk ka qene kjo kategori grekesh qe ka denoncuar e para pislleqet, poshtersirat dhe krimet qe jane bree ndaj emigranteve shqiptare ne Greqine e sotme? Eshte paksa brengosese qe, ky shkrimtar njihet ne kushtet e tanishme me shume ne median letrare greke sesa ne atdheun e tij.
Poezi nga Luan Xhuli.
“MASKA E KOHËS”
Gështenjat.
(për vajzat e mia.)
Sa ishin të vogëla,
ndejtën të mbështjella,
deri sa një ditë
çanë pelenat e blerta
për të na treguar
sa shumë ishin ritur e zbukuruar...
Janë gështenja pylli,
a dy vajzat e mia..?
pyes veten
pa menduar
zjarrin e pjekjes...
Për mua mbeten
Gështenjëza...
Aritmetikë
Njeriu,
Sapo nis të numurojë,
Të parën gjë që bën,
Radhit ato që do më shumë...
Mbledh,
Nuk zbret,
gjithë jetën e vet...
Nëna
Tek ky qylim ku shkelni,
janë duart e nënës sime,
kujdes, mos ja vrisni...!
Mbi këto qindizma të bukuruara,
janë sytë e nënës sime,
kujdes mos e verboni!
Mbi këtë triko të thurur,
Janë ëndërrat e nënës sime,
Kujdes, mos ja trembni!..
Mbi këtë tablo që shikoni,
Është shpirti i nënës sime,
Kujdes mos e mërzisni!
Ky njeri para jush,
Është pasqyrë e një jete të ikur,
Unë jam gjaku i nënës.
Vajza nga bregu.
Njoha një vajzë nga Bregu,
Me sy deti e krahë përqafimi,
Me zemër të përgjysmuar me timen...
Njoha një vajzë nga Bregu,
Me flokë ere e shpirt dafine,
Të dashuruar me brigjet e rinisë sime...
Njoha një vajzë nga Bregu,
Që ngre përherë dallgë...
Riviera ime...
Lulet në ballkon.
U vishkën
në ditët që mungova
e të murzitura
më mbajtën mëri.
S’më folën
E buzëqeshia u mungoi mbi petale...
Kur mësuan të vërtetën
M’u dhuruan buqetë,
Për përvjetorin e ikjes
Së nënës nga kjo jetë...
Gjysmëmolla.
E lashë gjysmëmollën e kafshuar,
Mbi kopertinën e librit të sapobotuar...
Kujtova, padashur
Gjysmën e viteve të jetës,
Duke patur frikë ti numuroj gjer në fund...
I hodha një sy asaj gjysmëmolle të kafshuar,
Që kishte nisur të mblidhte buzët nga fishkja...
Mendova ëmbëlsinë e shijuar
Dhe këtë gjysmëmollë të mbetur,
Më... e më të zvogëluar...
Ndërrim stine.
Ishte bërë këmisha e palarë,
E ndërova...
Ishte vjetëruar xhaketa,
Bleva një tjetër...,
Ishte shkatërruar motori,
E rregullova..
Ishin pluhurosur librat në rafte,
I pastrova...
Vetëm viteve të mia,
S’u bëra dot gjë...
Të varura në kremastarin e supeve,
Më shohin pa më folur...
Nostalgji.
Çezma është tharë nga etja,
Hardhitë, të lodhura, me sytë nga rruga presin...
Gurët janë plasaritur nga agonia,
E streha e avllisë është varur nga të qarët...
Kohë kam i malluar,
Ku puthjen e nënës si ngrohtësi behari,
E freskonte zëri (bass) i babait...
Mungojnë shumë gjëra,
shumë,
shumë..,
siç mungova dhe unë...
No comments:
Post a Comment